Στη Γη καταγράφηκε πρόσφατα η θερμότερη ημέρα που έχει καταγραφεί ποτέ – ρεκόρ που οι ειδικοί προειδοποιούν ότι
πιθανότατα θα σπάει επανειλημμένα, καθώς η κλιματική κρίση οδηγεί τις θερμοκρασίες όλο και πιο ψηλά.Και αυτό συμβαίνει γρήγορα: Μια νέα έκθεση αποκάλυψε ότι ο περασμένος μήνας ήταν ο θερμότερος Ιούνιος του πλανήτη με «σημαντικό περιθώριο», πράγμα που σημαίνει ότι οι εννέα θερμότεροι Ιούνιοι συνέβησαν όλοι τα τελευταία εννέα χρόνια.
Οι εξαιρετικά ζεστές ημέρες, αυτές που θα μπορούσαν να θεωρηθούν οι πιο ζεστές ημέρες του καλοκαιριού, είναι πιο συχνές τώρα από ό,τι το 1970 σε 195 περιοχές των ΗΠΑ, σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα Climate Central. Από αυτές τις τοποθεσίες, περίπου το 71% αντιμετωπίζει τώρα τουλάχιστον επτά επιπλέον εξαιρετικά ζεστές ημέρες κάθε χρόνο.
Οι επιπτώσεις είναι καταστροφικές
Σε μια κομητεία του Τέξας, τουλάχιστον 11 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους μέσα σε μια εβδομάδα κατά τη διάρκεια ενός αδυσώπητου κύματος καύσωνα τον Ιούνιο. Στο Μεξικό, οι υψηλές θερμοκρασίες έχουν σκοτώσει τουλάχιστον 112 ανθρώπους από τον Μάρτιο. Ένα πρόσφατο κύμα καύσωνα στην Ινδία σκότωσε τουλάχιστον 44 ανθρώπους στο κρατίδιο Μπιχάρ.
Τι συμβαίνει στο σώμα σε συνθήκες ακραίας ζέστης – Τι πρέπει να προσέχουμε
Το σώμα είναι συνηθισμένο σε ένα συγκεκριμένο εύρος θερμοκρασιών, συνήθως μεταξύ 36,1 – 37,2 βαθμών Κελσίου. Όταν ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται μια αλλαγή – είτε χαμηλότερη είτε υψηλότερη από αυτή – προσπαθεί να βοηθήσει το σώμα να κρυώσει ή να θερμανθεί, σύμφωνα με τη δρα Τζούντιθ Λίντεν, εκτελεστική αντιπρόεδρο του τμήματος επειγόντων περιστατικών του Ιατρικού Κέντρου της Βοστώνης και καθηγήτρια στο τμήμα επειγόντων περιστατικών της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Βοστώνης.
«Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους (ο εγκέφαλος) προσπαθεί να δροσίσει το σώμα. Ένας τρόπος, ο πιο συνηθισμένος τρόπος που σκεφτόμαστε, είναι ότι ιδρώνουμε», δήλωσε ο Λίντεν. «Οι πόροι ανοίγουν, το σώμα ιδρώνει και ο ιδρώτας εξατμίζεται, που δροσίζει το σώμα».
Ο δεύτερος τρόπος με τον οποίο το σώμα δροσίζεται είναι με τη διαστολή των αγγείων και την αύξηση του καρδιακού ρυθμού, η οποία βοηθάει στο να μεταφερθεί η θερμότητα και το αίμα στην επιφάνεια του σώματος και βοηθάει στην απελευθέρωση της υπερβολικής θερμότητας.
Όταν ένα άτομο εκτίθεται σε υψηλές θερμοκρασίες, γίνεται πιο δύσκολο για το σώμα του να προσπαθήσει να συμβαδίσει με την ψύξη του. Και αν το περιβάλλον είναι ζεστό και υγρό, ο ιδρώτας δεν εξατμίζεται τόσο εύκολα – γεγονός που ανεβάζει τη θερμοκρασία του σώματος ακόμη πιο ψηλά, σύμφωνα με την Mayo Clinic.
Οι υψηλές θερμοκρασίες του σώματος μπορεί να οδηγήσουν σε βλάβη του εγκεφάλου και άλλων ζωτικών οργάνων, λέει το CDC. Μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε διάφορες ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη.
Οι ασθένειες που προκαλούνται από την ακραία ζέστη
Οι ασθένειες που σχετίζονται με την ήπια θερμότητα – συμπεριλαμβανομένες οι κράμπες από τη ζέστη – είναι οι πιο συχνές, δήλωσε η Λίντεν. Οι κράμπες θερμότητας μπορεί να αναπτυχθούν σε άτομα που ιδρώνουν πολύ, μεταξύ άλλων, και κατά τη διάρκεια της άσκησης. Η υπερβολική εφίδρωση καταναλώνει όλο το αλάτι και την υγρασία του σώματος και μπορεί να οδηγήσει σε μυϊκούς πόνους ή σπασμούς, συνήθως στην κοιλιά, τα χέρια ή τα πόδια, σύμφωνα με το CDC.
Μπορεί επίσης να αναπτυχθεί εξάνθημα από τη ζέστη. Αυτός είναι ένας ερεθισμός του δέρματος που προκαλείται από την υπερβολική εφίδρωση σε ζεστό και υγρό καιρό και είναι πιο συχνός στα μικρά παιδιά, λέει το CDC. Είναι συνήθως ένα κόκκινο σύμπλεγμα από σπυράκια ή φουσκάλες και τείνει να εμφανίζεται σε μέρη όπως ο λαιμός, το άνω μέρος του στήθους ή στις πτυχές των αγκώνων.
Όταν το σώμα αρχίζει να υπερβαίνει την ικανότητά του να ψύχεται, μπορεί να αναπτύξει αυτό που είναι γνωστό ως εξάντληση από τη ζέστη (heat exhaustion).
«Σε αυτή την περίπτωση θα παρατηρήσετε υπερβολική εφίδρωση, επειδή το σώμα σας θα προσπαθήσει πραγματικά να αντεπεξέλθει στην επιπλέον θερμότητα. Μπορεί να αισθανθείτε ζάλη, συχνά οι άνθρωποι παρουσιάζουν ναυτία, πονοκεφάλους και το δέρμα τους συχνά φαίνεται χλωμό και υγρό και ο σφυγμός τους είναι συχνά γρήγορος», δήλωσε η Λίντεν.
«Αυτή είναι η τελευταία προσπάθεια του οργανισμού να δροσιστεί πριν φτάσει πραγματικά σε ένα σημείο χωρίς επιστροφή», πρόσθεσε.
Η θερμοπληξία είναι η πιο σοβαρή ασθένεια που σχετίζεται με τη ζέστη και, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε θάνατο.
«Αυτό συμβαίνει όταν η θερμοκρασία του σώματός σας ξεπερνά τους 40 βαθμούς περίπου, και εκεί αρχίζουν να αποτυγχάνουν οι μηχανισμοί σας», δήλωσε η Λίντεν.
Τα προειδοποιητικά σημάδια μπορεί να περιλαμβάνουν εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες σώματος, κόκκινο και ξηρό δέρμα, γρήγορο σφυγμό, πονοκέφαλο, ζάλη, ναυτία ή απώλεια συνείδησης, σύμφωνα με το CDC.
Το χαρακτηριστικό γνώρισμα της θερμοπληξίας είναι η σύγχυση και η ταραχή, συμπλήρωσε.
«Έτσι, όταν κάποιος βρίσκεται στη ζέστη και είναι συγχυσμένος και ταραγμένος, αυτό είναι θερμοπληξία μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου και πρέπει να καλέσετε το 911 ή να ζητήσετε αμέσως βοήθεια και να απομακρύνετε το άτομο από τη ζέστη».
Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο
Οι ηλικιωμένοι, τα άτομα με χρόνιες παθήσεις καθώς και τα παιδιά διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη.
Οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με χρόνιες ιατρικές παθήσεις μπορεί να είναι λιγότερο πιθανό να αντιληφθούν και να ανταποκριθούν στις αλλαγές της θερμοκρασίας και μπορεί να λαμβάνουν φάρμακα που επιδεινώνουν τις επιπτώσεις της ζέστης, δήλωσε το CDC.
«Οι πολύ νέοι (άνθρωποι) επίσης, επειδή είναι λιγότερο πιθανό να αναγνωρίσουν ασθένειες που σχετίζονται με τη ζέστη και είναι λιγότερο πιθανό να βγουν από τη ζέστη αν αρχίσουν να αισθάνονται υπερθέρμανση», είπε χαρακτηριστικά η Λίντεν.
Οι νέοι που ειναι αθλητές και τα κατοικίδια ζώα διατρέχουν επίσης υψηλότερο κίνδυνο, πρόσθεσε.
«Με αυτόν τον καιρό, δεν πρέπει ποτέ, μα ποτέ να αφήσετε ένα παιδί ή ένα κατοικίδιο ζώο στο αυτοκίνητο ούτε για ένα λεπτό», τόνισε η Λίντεν.