Μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές, που βίωσαν οι ήρωες του 1940, ήταν η είσοδος στην Κορυτσάκαι η κατάληψή της χωρίς μάχη, μια και οι Ιταλοί την είχαν εγκαταλείψει κατατρομαγμένοι. Ο ακραιφνής τότε ελληνικός λαός της Κορυτσάς υποδέχτηκε τους ελευθερωτές με χαρές και πανηγύρια και τους πρόσφερε λουλούδια, δώρα και φρούτα.
Οι Ιταλοί είχαν εγκαταλείψει στην Κορυτσά τεράστιες ποσότητες όπλων, αυτοκινήτων, μοτοσυκλετών, ποδηλάτων, τρακτέρ, τροφίμων, ιματισμού, και, στο αεροδρόμιό της, οχτώ αεροπλάνα, από τα οποία το ένα ήταν ολοκαίνουργιο επιβατικό 32 θέσεων. Το αεροπλάνο αυτό μεταφέρθηκε στην Αθήνα και ετέθη αμέσως σε κυκλοφορία στον ελληνικό εναέριο χώρο!!!
Ας αφήσουμε όμως να μας περιγράψει το γεγονός ένας αυτόπτης μάρτυρας.![]()
Ο λοχίας Αχιλλέας Αθανασίου Γκούμας από το Μέγαρο Γρεβενών
![]()
Το Ματωμένο Ημερολόγιο του Αχιλλέα Γκούμα, που το εξέδωσε ο αδελφός του Σωκράτης Γκούμας Δικηγόρος
«Τέλος, την 22αν Νοεμβρίου του 1940 διατασσόμεθα να εισέλθωμεν εις Κορυτσάν. Η ημέρα αυτή είναι η ημέρα της απελευθερώσεως της ελληνικωτάτης Κορυτσάς. Με επί κεφαλής τον, πάντοτε δρώντα εν τω αγώνι ταγματάρχην μας Παλαιοδημόπουλον, εξεκινήσαμεν από ύψος Μοράβα 1.800 μέτρα, περί ώραν 1ην – 2αν μεσημβρινήν με αντικειμενικόν σκοπόν την είσοδον εις την Κορυτσάν.» (…) «Εισερχόμεθα εις τα πρώτα σπίτια της Κορυτσάς. Οι ορισθέντες πολίται διά την υποδοχήν μόλις μας αντίκρυσαν ήρχισαν να μας διανέμουν δώρα. Τουτέστιν, τσιγάρα, γλυκά, φρούτα και τόσα άλλα. Μετά προχωρούμε διά το κέντρο της. Από την μία άκρη της πόλεως, έως την άλλην είχαν παραταχθή αι χιλιάδες των κατοίκων της δια να μας υποδεχθούν. Το τι συνέβη κατά την νύκτα εκείνη δεν περιγράφεται. Το καλώς ήλθατε και το «ζήτω» ηκούετο από χιλιάδες στόματα. Συγκινητικότατη υπήρξεν η υποδοχή μας. Από την μεγάλη τους χαρά πολλοί εκ των κατοίκων της έκλαιον. Απ’ όπου κι αν περνούσα άφθονα τσιγάρα μάς εδίδοντο εκ των πολιτών. Εγώ δε τους έλεγα: «Έλληνες είστε; Έλληνες;» «Ναι, ναι, Ελληνες», με έλεγαν.»(…)
«Εις την Κορυτσάν εμείναμε 4-5 ημέρες. Περιήλθαμε όλα τα τοπία της. Τα λάφυρα που εκυριεύσαμε εντός αυτής ήσαν άπειρα. Περί τα 200 αυτοκίνητα των είχαν εγκαταλειφθή εντός της πόλεως. Μοτοσυκλέττες, τρακτέρ, ποδήλατα, όπλα, άλευρα, ιματισμός, τρόφιμα και παντός είδους υλικόν, μας είχε προσφέρει η τόσον καλή διοίκησις του Καισαρομανούς Ντούτσε.»
«Όταν επισκεφθήκαμεν το αεροδρόμιό τους, ευρήκαμε περί τα 7-8 εγκαταλελειμμένα πουλιά τους. Άλλα ήταν επιβατικά, άλλα καταδιωκτικά και άλλα βομβαρδιστικά. Μεγαλυτέραν εντύπωσιν μας έκανε ένα μεγάλο επιβατικό το οποίον είχε 32 θέσεις. Τούτο ήτο άθικτον και, ως επληροφορήθημεν αργότερον, μετεφέρθη παρά των ημετέρων εις Αθήνας ένθα και ευρίσκεται εν χρήσει. Ημείς, επειδή ήτο λίγο κρύο, καταυλισθήκαμεν εις τους ιταλικούς στρατώνας. Εκεί έβλεπε κανείς τα πάμπολλα λάφυρα»….
Ο Αχιλλέας Γκούμας ήταν ένας από τις πολλές χιλιάδες Ελλήνων, που προμάχησαν για το μεγαλείο και τη δόξα της Ελλάδας και την ντροπή και τον εξευτελισμό του εισβολέα. Είχε όμως την ένδοξη μοίρα να βρει το θάνατο λίγες μέρες πριν τελειώσει ο πόλεμος. Εκεί στο Μνήμα της Γριάς, σε υψόμετρο 2.120 μ., που ήταν το πιο προχωρημένο φυλάκιο του μετώπου, την 5ην Μαΐου του 1941 τραυματίστηκε θανάσιμα από βόμβα ιταλικού αεροπλάνου, και σε λίγο υπέκυψε. Το Ματωμένο Ημερολόγιο του Αχιλλέα Αθανασίου Γκούμα είναι ένα σημειωματάριο τσέπης με κόλλες κατρριγέ και με διαστάσεις 0,14×0,10 εκατ. Στα πρώτα φύλλα έχει γραμμένες διευθύνσεις φίλων του και στη συνέχεια, αριθμώντας από τη σελίδα 1, αρχίζει το Ημερολόγιο, που το επιγράφει ο «Ελληνοϊταλικός πόλεμος».
Υπάρχει στην περίπτωση του Αχιλλέα Γκούμα και μια άλλη διάσταση. Ο πατέρας του Αθανάσιος Γκούμας, παλιός και ένδοξος
Συνάντηση στο μέτωπο του εθελοντή πατέρα Αθανασίου Γκούμα με το γιο του Λοχία Αχιλλέα Γκούμα
Μακεδονομάχος, σκληρός και αδάμαστος άνδρας, θέλοντας να συναντήσει το γιο του Αχιλλέα, έκανε αίτηση στον ελληνικό στρατό και κατετάγη σαν εθελοντής – οδηγός σε ηλικία 67 ετών!!!
Έφυγε για το μέτωπο και, σε λίγες μέρες, βρήκε το γιο του και συνεργάστηκε για ένα διάστημα με τη μονάδα του σαν οδηγός στα δύσβατα μονοπάτια των Ηπειρωτικών βουνών. Ύστερα όμως, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών, αναγκάστηκε να φύγει από την πρώτη γραμμή του πυρός και να επιστρέψει στο χωριό του, το Μέγαρο Γρεβενών.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Π. ΤΟΠΑΛΗΣ
Οι Ιταλοί είχαν εγκαταλείψει στην Κορυτσά τεράστιες ποσότητες όπλων, αυτοκινήτων, μοτοσυκλετών, ποδηλάτων, τρακτέρ, τροφίμων, ιματισμού, και, στο αεροδρόμιό της, οχτώ αεροπλάνα, από τα οποία το ένα ήταν ολοκαίνουργιο επιβατικό 32 θέσεων. Το αεροπλάνο αυτό μεταφέρθηκε στην Αθήνα και ετέθη αμέσως σε κυκλοφορία στον ελληνικό εναέριο χώρο!!!
Ας αφήσουμε όμως να μας περιγράψει το γεγονός ένας αυτόπτης μάρτυρας.
Ο λοχίας Αχιλλέας Αθανασίου Γκούμας από το Μέγαρο Γρεβενών
Το Ματωμένο Ημερολόγιο του Αχιλλέα Γκούμα, που το εξέδωσε ο αδελφός του Σωκράτης Γκούμας Δικηγόρος «Τέλος, την 22αν Νοεμβρίου του 1940 διατασσόμεθα να εισέλθωμεν εις Κορυτσάν. Η ημέρα αυτή είναι η ημέρα της απελευθερώσεως της ελληνικωτάτης Κορυτσάς. Με επί κεφαλής τον, πάντοτε δρώντα εν τω αγώνι ταγματάρχην μας Παλαιοδημόπουλον, εξεκινήσαμεν από ύψος Μοράβα 1.800 μέτρα, περί ώραν 1ην – 2αν μεσημβρινήν με αντικειμενικόν σκοπόν την είσοδον εις την Κορυτσάν.» (…) «Εισερχόμεθα εις τα πρώτα σπίτια της Κορυτσάς. Οι ορισθέντες πολίται διά την υποδοχήν μόλις μας αντίκρυσαν ήρχισαν να μας διανέμουν δώρα. Τουτέστιν, τσιγάρα, γλυκά, φρούτα και τόσα άλλα. Μετά προχωρούμε διά το κέντρο της. Από την μία άκρη της πόλεως, έως την άλλην είχαν παραταχθή αι χιλιάδες των κατοίκων της δια να μας υποδεχθούν. Το τι συνέβη κατά την νύκτα εκείνη δεν περιγράφεται. Το καλώς ήλθατε και το «ζήτω» ηκούετο από χιλιάδες στόματα. Συγκινητικότατη υπήρξεν η υποδοχή μας. Από την μεγάλη τους χαρά πολλοί εκ των κατοίκων της έκλαιον. Απ’ όπου κι αν περνούσα άφθονα τσιγάρα μάς εδίδοντο εκ των πολιτών. Εγώ δε τους έλεγα: «Έλληνες είστε; Έλληνες;» «Ναι, ναι, Ελληνες», με έλεγαν.»(…)
«Εις την Κορυτσάν εμείναμε 4-5 ημέρες. Περιήλθαμε όλα τα τοπία της. Τα λάφυρα που εκυριεύσαμε εντός αυτής ήσαν άπειρα. Περί τα 200 αυτοκίνητα των είχαν εγκαταλειφθή εντός της πόλεως. Μοτοσυκλέττες, τρακτέρ, ποδήλατα, όπλα, άλευρα, ιματισμός, τρόφιμα και παντός είδους υλικόν, μας είχε προσφέρει η τόσον καλή διοίκησις του Καισαρομανούς Ντούτσε.»
«Όταν επισκεφθήκαμεν το αεροδρόμιό τους, ευρήκαμε περί τα 7-8 εγκαταλελειμμένα πουλιά τους. Άλλα ήταν επιβατικά, άλλα καταδιωκτικά και άλλα βομβαρδιστικά. Μεγαλυτέραν εντύπωσιν μας έκανε ένα μεγάλο επιβατικό το οποίον είχε 32 θέσεις. Τούτο ήτο άθικτον και, ως επληροφορήθημεν αργότερον, μετεφέρθη παρά των ημετέρων εις Αθήνας ένθα και ευρίσκεται εν χρήσει. Ημείς, επειδή ήτο λίγο κρύο, καταυλισθήκαμεν εις τους ιταλικούς στρατώνας. Εκεί έβλεπε κανείς τα πάμπολλα λάφυρα»….
Ο Αχιλλέας Γκούμας ήταν ένας από τις πολλές χιλιάδες Ελλήνων, που προμάχησαν για το μεγαλείο και τη δόξα της Ελλάδας και την ντροπή και τον εξευτελισμό του εισβολέα. Είχε όμως την ένδοξη μοίρα να βρει το θάνατο λίγες μέρες πριν τελειώσει ο πόλεμος. Εκεί στο Μνήμα της Γριάς, σε υψόμετρο 2.120 μ., που ήταν το πιο προχωρημένο φυλάκιο του μετώπου, την 5ην Μαΐου του 1941 τραυματίστηκε θανάσιμα από βόμβα ιταλικού αεροπλάνου, και σε λίγο υπέκυψε. Το Ματωμένο Ημερολόγιο του Αχιλλέα Αθανασίου Γκούμα είναι ένα σημειωματάριο τσέπης με κόλλες κατρριγέ και με διαστάσεις 0,14×0,10 εκατ. Στα πρώτα φύλλα έχει γραμμένες διευθύνσεις φίλων του και στη συνέχεια, αριθμώντας από τη σελίδα 1, αρχίζει το Ημερολόγιο, που το επιγράφει ο «Ελληνοϊταλικός πόλεμος».
Υπάρχει στην περίπτωση του Αχιλλέα Γκούμα και μια άλλη διάσταση. Ο πατέρας του Αθανάσιος Γκούμας, παλιός και ένδοξος
Συνάντηση στο μέτωπο του εθελοντή πατέρα Αθανασίου Γκούμα με το γιο του Λοχία Αχιλλέα Γκούμα
Μακεδονομάχος, σκληρός και αδάμαστος άνδρας, θέλοντας να συναντήσει το γιο του Αχιλλέα, έκανε αίτηση στον ελληνικό στρατό και κατετάγη σαν εθελοντής – οδηγός σε ηλικία 67 ετών!!!
Έφυγε για το μέτωπο και, σε λίγες μέρες, βρήκε το γιο του και συνεργάστηκε για ένα διάστημα με τη μονάδα του σαν οδηγός στα δύσβατα μονοπάτια των Ηπειρωτικών βουνών. Ύστερα όμως, λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών, αναγκάστηκε να φύγει από την πρώτη γραμμή του πυρός και να επιστρέψει στο χωριό του, το Μέγαρο Γρεβενών.
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Π. ΤΟΠΑΛΗΣ